Kinderen begrijpen vaak meer dan we denken, maar voor veel volwassenen blijft het lastig om met hen over de dood te praten. Omdat kinderen vaak nog nooit met verlies te maken hebben gehad, is het belangrijk om hen op een begrijpelijke manier te begeleiden.
Hoe je het beste over de dood praat, hangt af van de leeftijd van het kind. Het belangrijkste is om eerlijk en duidelijk te zijn. Vermijd vage omschrijvingen zoals “hij is gaan slapen en wordt niet meer wakker”, omdat dit verwarring of angst kan veroorzaken. Gebruik de woorden dood en verlies, en leg in eenvoudige taal uit wat dit betekent.
Een gesprek over de dood kun je ondersteunen met hulpmiddelen zoals boeken of films. Stel kinderen vragen, moedig hen aan om hun gedachten te delen en geef hen de ruimte om te verwerken wat er is gebeurd. Dit kan ook zonder dat er een overlijden heeft plaatsgevonden, zodat kinderen al op jonge leeftijd vertrouwd raken met het onderwerp.
Het is goed om kinderen te betrekken bij een uitvaart. Leg vooraf uit wat ze kunnen verwachten, zodat ze minder overrompeld worden door de emoties en sfeer.
Vraag hen of ze iets willen doen, zoals:
Een tekening maken voor op of in de kist
Een knuffel meegeven
Een verhaal of gedicht schrijven en eventueel voordragen
De kist helpen beschilderen
Een kaarsje aansteken
Bloemen uitdelen aan de aanwezigen
Ook voor kinderen is het afscheid van een dierbare een ingrijpende gebeurtenis. Daarom besteed ik extra aandacht aan hun beleving en betrokkenheid.
Om hen op een rustige en begrijpelijke manier mee te nemen in wat er gebeurt, krijgen ze van mij een passend boekje dat helpt om gevoelens te herkennen en te uiten. Daarnaast zorg ik voor een knutselkist met materialen waarmee ze iets persoonlijks kunnen maken – een tekening, een briefje of iets creatiefs dat een plek kan krijgen bij het afscheid.
Zo worden ook de jongste aanwezigen gezien en gehoord, op een manier die past bij hun leeftijd en beleving.
Betrek kinderen op een manier die bij hen past, maar forceer niets. Ze mogen zelf kiezen of en hoe ze willen deelnemen. Samen kunnen we bespreken welke rol ze voor en tijdens de uitvaart kunnen vervullen. Dit helpt hen in hun rouwproces en geeft hen een waardevolle manier om afscheid te nemen.
